(Pix © Nguyễn Văn Thương)
Dran(38) 11/11/1964
Dao Ánh, Dao Ánh, Dao Ánh
Ánh ơi!
Anh từ Blao 2 giờ đêm lên đến đây lúc hơn 5 giờ. Suốt con đường đó hoa tournesol mọc vàng hai bên bụi. Rừng núi mùa này hoa vàng đó sáng rực. Sao không là sinh nhật Ánh. Anh có ý nghĩ muốn đổi ngày sinh của Ánh đó - Ánh có bằng lòng không.
Đây rất gần Đà Lạt, chỉ đi có 30 phút thôi. Anh đến đây thì anh Cường ở Dran chưa về. Anh leo lên căn nhà gỗ sàn - chung quanh là núi cao, là mây mù, là suối reo, là giá rét, là quạnh quẽ. Anh ngồi trong căn phòng riêng của anh Cường, chung quanh là những bức tranh mang hình ảnh màu sắc của núi đồi này vừa lên xong. Và cơn mưa xám mù chợt đến. Anh Cường cũng trở về, đội bérêt, mặc pardessus co mình - và chúng anh mừng rỡ như nổ. Rồi như thế mà đêm đã về đen nghịt. Tiếng hát Châu Hà quý báu ở đây. Ngoài kia trời chỉ còn thấy viền núi đen cao ngất bao quanh. Tiếng suối chảy buồn. Trong căn phòng anh Cường đốt đèn sáp trắng ngồi vẽ chân dung anh. Chúng anh uống rượu cho nồng đêm hơn, cho nỗi vui mừng rộng lớn hơn. Trước mặt anh có Camus, Hemingway, James Dean, Kafka, Steve MacQueen(39) và hai cọng lau dài mà gió thổi phất phơ nhẹ làm hoa trang điểm.
Ánh ơi, Ánh ơi. Anh nhớ Ánh lắm nhớ lắm. Làm sao Ánh có thể biết được điều đó. Anh có còn ai thân yêu nữa đâu. Bè bạn dăm ba đứa. Và Ánh và Ánh của những ngày muộn mọt này, anh làm thế nào không tri ân cho may mắn của đời mình. Anh gọi thầm tháng 11 này là ngày của Ánh của Ánh - thân - yêu - cẩm - thạch. Mùa hoa vàng tournesol huy hoàng trên cùng khắp vùng cao nguyên. Anh cười nói với chúng nó như cười nói với Ánh - hướng - dương. Đêm đã mù. Mặt trăng không sáng nổi. Ánh ơi, Ánh ơi, Ánh ơi. Phải gọi nhau đến bao giờ kiệt lực. Trời sinh con người ra đời để gọi nhau, gọi nhau. Bàn tay anh đêm nay ấm hơn, gầy hơn. Sao không có Ánh cho anh giữ trọn giá buốt trong tay suốt một mùa đông này.
Anh còn quà gì quý báu để cho Ánh ngoài những bụi bặm, mùi cỏ hoang, hoa dại suốt những miền anh đã đi qua. Ánh ơi, Ánh có nhận lấy không.
Anh đang nghĩ đến Ánh và mùa hoa mặt trời mà Ánh ngủ quên trên đó. Không có Ánh ở đây để anh làm kẻ đưa đường qua suốt những rừng hoa mặt trời cho Ánh thoả thích.
Đêm ở đây buồn như đêm Blao nhưng chúng anh đang có nhau nên không thấy điều đó. Có lẽ anh sẽ kiếm một số tiền kha khá để lên đây hùn làm rẫy và bỏ những ngày công chức ở đó đi. Anh sẽ sống cho mòn đời anh đi để cuối cùng chết không còn ai, không có ai cho đúng với ý nghĩa khắc nghiệt của định mệnh mình. Anh sẽ tự do nằm rũ và quên dần những phiền muộn tranh đấu quanh anh.
Ánh có gì cho anh, cho anh. Sương đã mù hơn, đêm đã lạnh hơn. Người đã buồn hơn. Anh sẽ ướp anh vào sự tịch liêu như tuổi trẻ ướp xác bướm. Anh chỉ còn là một vết mờ vết mù. Insignifiant(40). Phải không Ánh.
Ánh đã nói gì với anh, ôi tóc Ánh hãy búi cao lên cho anh còn lại sự trong mát mà anh hằng ao ước, ở đó là thiên đàng anh tìm về. Ánh ơi, Ánh ơi anh có nói nhiều quá không.
Khi con người không còn gì, khi nỗi chết đã tìm về trong máu thì người ta bỗng thèm trối trăng. Anh sống những ngày mê sảng với bè bạn, với người thân yêu. Ánh hiểu anh nghe Ánh.
Anh lên đây mang sự vụ lệnh ở Bộ bổ anh Cường ra dạy hội hoạ ở Đồng Khánh làm anh Cường tiếc điên người. Một dịp may nằm trong cơ hội này, thật không còn biết làm thế nào mà xoay xở. Thật phí hết sức. Không may mắn chút nào, chúng anh vẫn bị định mệnh hằn học, gây gổ.. Anh Cường định liều ra dạy nhưng có lẽ không ổn vì độ này đi đường khó khăn.
Ánh đã lạnh tay rồi phải không. Hãy ép giá rét ấy lên giáy rồi gửi lên cho anh. Anh đang cần đang cần.
Ánh ơi, suối vẫn chảy cho mòn đá, mưa vẫn xuống cho ẩm mục cỏ may, người vẫn gọi nhau cho mòn mỏi. Sẽ còn gì, sẽ còn gì ngoài những tàn tích buồn bã câm im.
Tiếng hát của Châu Hà lại có đó... "xa cách nhau chân trời...".
Ánh còn hiện diện ở đó đến bao giờ. Bao giờ rồi đi. Rồi phủi sạch những trầm tích đã bám vào đời mình như một loài rêu phong.
Ánh ạ, anh đã làm phiền Ánh và sẽ làm phiền Ánh. Tiếng hát Thái Thanh nghe não nùng như một định mệnh.
Mưa xuống và gió lòn vào những khe gỗ. Anh ngồi hút pipe cho ấm cổ, ấm tay.
Bây giờ Ánh gặp anh chắc Ánh lạ lắm. Từ hôm đi đến giờ anh để râu dài ra không còn muốn cắt đi nữa. Anh muốn mình bớt bận rộn về những chuyện làm tốt vặt ấy đi. Anh cho mình có dịp trở về với thiên nhiên. Anh nghĩ là Ánh cũng chấp nhận điều đó.
Đối với chúng anh, anh nghĩ con trai phải rừng một tí.
Mưa đã nhiều hơn.
Ánh đã đắp chăn chưa. Trời Huế có giá buốt mới thú, anh nghĩ thế.
Bây giờ Ánh thế nào. Anh chưa thấy rõ tóc của Ánh bây giờ. Làm sao có ảnh cho anh nhìn.
Ánh ơi rừng núi quanh đây đã im lìm anh cũng im lìm anh Cường cũng im lìm, tiếng hát còn đó thanh tao.
Anh gọi tên Ánh cho anh trong những ngày da du rừng núi này của anh.
Ôi, xin những vách núi hãy gửi lại tiếng gọi này tha thiết như một cầu khẩn về vang vọng cho muôn đời sau.
Ánh hằng muôn nghìn năm hãy sống bằng vóc dáng của mình đừng lẫn lộn.
Anh đang nhớ Ánh đây.
Nhớ đây Ánh.
Trịnh Công Sơn
***
(38) Tên người Pháp đặt cho thị xã Đơn Dương
(39) Ba nhà văn Albert Camus (Pháp), Ernest Hemingway (Mỹ), Frank Kafka (Czech), hai diễn viên Mỹ James Dean và Steve McQueen
(40) Vô vị
